added Tantrayuktivicāra of Nīlamegha

sanskrit · Jan 14, 2024 · c19e485 · c19e485
1 parent 5c271bc
commit c19e485
Showing 1 changed file with 43 additions and 0 deletions.
diff --git a/AyurvedaH/tantrayuktivicAra.md b/AyurvedaH/tantrayuktivicAra.md
@@ -0,0 +1,43 @@
+This version is based on [*Muthuswami 1976*](https://n2t.net/ark:/13960/s2j1p7k0526).
+the text without the autocommentary
+
+# तन्त्रयुक्तिविचारः
+तत्राधारोऽधिकरणं तात्पर्यं तत्र तिष्ठति ॥१॥
+योगः पदानामेकैकमर्थौचित्येन योजना ॥२॥ [१]
+हेत्वर्थो हेतुनैव स्यात् तत्तदर्थप्रकाशनम् ॥३॥
+पदार्थस्तु पदैक्येऽपि भिन्नमर्थं प्रकाशयेत् ॥४॥ [२]
+प्रदेशः क्वचिदुक्तानामन्यत्रोक्तैः समेतता ॥५॥
+उद्देशः समवायोक्तिरिति प्राहुर्मनीषिणः ॥६॥ [३]
+निर्देशः स्याद् विवरणं पूर्वोक्तानामनुक्रमात् ॥७॥
+वाक्यशेषो विशिष्टार्थदायिनी वाक्यलक्षणा ॥८॥ [४]
+प्रयोजनमनेकार्थसिद्ध्यै पदनिवेशनम् ॥९॥
+उपदेश इदन्त्वेवमेवन्त्वादीनकल्पना ॥१०॥ [५]
+अपदेशस्तु कण्ठोक्तं वाक्यमर्थेन दर्शयेत् ॥११॥
+अतिदेशस्तु पूर्वोक्तन्यायस्यान्यानुषङ्गिता ॥१२॥ [६]
+अर्थापत्तिः सहोक्तेभ्योऽप्येकस्यार्थोऽन्यथापतेत् ॥१३॥
+निर्णयः स्थापयेदर्थमनेकविधमेकधा॥१४॥ [७]
+प्रसङ्गः पूर्वमुक्तानां भूयोऽपि प्रतिपादनम् ॥१५॥
+एकान्त एवमेवैष नान्यथेति व्यवस्थितिः ॥१६॥ [८]
+एवं स्यादथवा नैवमिति नैकान्त ईरितः ॥१७॥
+अपवर्गस्त्वनौचित्यादितरोक्त्यपवर्जनम् ॥१८॥ [९]
+उक्तार्थवैपरीत्येन लक्षणं स्याद् विपर्ययः ॥१९॥
+अपेतविपरीतार्थमविपर्ययमादिशेत् ॥ [१०]
+पूर्वपक्षस्तु पूर्वेषां पक्षेष्वप्यात्मपक्षता ॥२०॥
+अनन्वितानामर्थानां विधानं संविधानकृत् ॥२१॥ [११]
+अपास्यानुमतं पक्षानात्मपक्षव्यवस्थितिः ॥२२॥
+व्याख्यानमात्मनोक्तानामात्मनैवार्थभाषणम् ॥२३॥ [१२]
+निर्धारितानामर्थानामव्यवस्था तु संशयः॥२४॥
+भवेदतीतापेक्षा सा भूयोऽप्युक्तव्यपेक्षिता ॥२५॥ [१३]
+भवेदनागतापेक्षा भावितार्थप्रदर्शनम् ॥२६॥
+स्वसंज्ञा सा तु या संज्ञा स्वतन्त्रेष्वेव दृश्यते ॥२७॥ [१४]
+ऊह्यमुक्तानुसारेण विशिष्टार्थविवेकिता ॥२८॥
+समुच्चयस्तु योग्यत्वमुक्तानां तु प्रदर्शयेत् ॥२९॥ [१५]
+निदर्शनं त्वसम्भाव्योऽप्यर्थो येन समर्थ्यते ॥३०॥
+तत् स्यान्निर्वचनं येन वाक्यस्यार्थः प्रदर्श्यते ॥३१॥ [१६]
+नियोगोऽतद्विधानां तु तद्विधत्वनियोजना ॥३२॥
+विकल्पनमनिर्धार्यमर्थं प्रति विवेचनम् ॥३३॥ [१७]
+प्रत्युत्सारः पदाद्यन्त्यमध्यलोपो यथायथम् ॥३४॥
+उद्धारः प्रथमं प्रोक्तमर्थमुद्धृत्य योजना ॥३५॥ [१८]
+सम्भवो भावयेद् युक्त्या तन्त्रार्थमनुरूपया ॥३६॥
+
+इति वैद्यनाथापरनामधेयेन नीलमेघभिषजा विरचितस्तन्त्रयुक्तिविचारः समाप्तः॥