-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy pathtest 1
210 lines (110 loc) · 13.6 KB
/
test 1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>MS Kathmandu NAK 5-333</title>
</titleStmt>
<publicationStmt>
<p>Suśruta project, University of Alberta</p>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<msDesc>
<msIdentifier>
<placeName>
<settlement>Kathmandu</settlement>
<region>[region]</region>
<country>Nepal</country>
</placeName>
<institution>Kaiser Library</institution>
<repository>https://www.klib.gov.np/</repository>
<collection>[collection]</collection>
<idno>5-333</idno>
<idno type="siglum">H</idno>
</msIdentifier>
<msContents>
<summary>Palm-leaf, Newari script, 495 ff. Supports most of the
Suśrutasaṃhitā.</summary>
<textLang mainLang="sa-Newa">Sanskrit in Nepalese script.</textLang>
<!-- @mainLang can be "sa-Deva", "sa-Mlym", "sa-Telu", "sa-Newa", etc. See ISO 15924 for more details. -->
</msContents>
</msDesc>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<revisionDesc>
<change when="2022-06-18" who="Harshal Bhatt">Transcription of SS 6.24</change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="sa-Latn">
<body>
<div n="24" type="adhyāya">
<milestone unit="folio" n="dscn3441 fol 466"/>
<l xml:id="SS.6.24.1">।। अथातः प्रतिश्यायप्रतिषेधं व्याख्यास्यामः ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.2"/>
<l xml:id="SS.6.24.3">नारीप्रसङ्गच्छिरसोभि<pb n="467v"/>घाताद् धूमाद्रजाच्छीतमवश्य यच्च ।
<caesura/>विनिग्रहान् मूत्रपुरीषयोश्च सद्यः प्रतिश्यायनिमित्तमुक्तं ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.4">चयं गतामूर्द्धनि मारुतादयः पृथक् समस्ताश्च तथैव शोणितं ।
<caesura/>प्रकोप्यमाना<lb n="2"/>विविधैः प्रकापमैर्<add place="top-margin">रणैः</add>र्न्नृणां प्रतिश्यायकरा भवन्ति हि ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.5">शिरो गु<cb/>रुत्वं क्षवथु प्रवर्त्तनं तथाङ्गमर्द्दः परिहृष्टरोमता ।
<caesura/>उपद्रवाश्चाप्यपरो पृथग्विधा न्नृणाम् प्रतिश्या<lb n="3"/>यपुरम्मराः स्मृता</l>
<l xml:id="SS.6.24.6">आनद्ध पिहिता नासा तनुस्रावप्रसेकि<cb/>नी ।
<caesura/>गलताल्वोष्ठघोषश्च निस्तोदः शङ्खयोस्तथा ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.7">स्वरोपघातश्च भवेत् प्रतिश्यायेनिलात्मके ।।<lb n="4"/>
<caesura/>उष्णः सपीतकः स्रावो घ्राणात् स्रवति पैत्तिके ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.8">कृषोऽभिपा<cb/>ण्डूः सन्तप्तो भवेत् तृष्णानिपिडीतः ।
<caesura/>सधूमम् अग्निं सहसा वमतीव च मानवः ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.9">घ्राणोत्कफः कफकृते<lb n="5"/>शुक्लः पाण्डुं व्रजेद्घनः ।
<caesura/>शुक्लावभासः शूनाक्षो भवेद्गुरुशिरो<cb/>मुखः ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.10">गलताल्वोष्ठशिरसः कण्डूयनमतीव च ।
<caesura/>भूत्वा भूत्वा प्रतिश्यायो योऽकस्माद्विनिवर्त्तते ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.11"><lb n="6"/>सम्पक्वो वा विपक्वो वा ससत्वप्रभवो मतः ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.12"/>
<l xml:id="SS.6.24.13"/>
<l xml:id="SS.6.24.14">प्रक्लिद्यते पुनर्न्नासा पुनश्च परिशुष्यति ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.15">मुहुरानह्यते चापि मुहुर्व्विप्रियतेथवा ।
<caesura/>निश्वासोवतिनिर्ग्गन्धस्तथागन्धान् न वेत्ति च ।।<pb n="468r"/></l>
<l xml:id="SS.6.24.16">एवं दुष्टप्रतिश्यायञ् जानीयात् सर्व्वमेव तु ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.16.1">रक्तजे तु प्रतिश्याये रक्तास्रावः प्रवर्त्तते ।।
<caesura/>ताम्राक्षस्य भवेज्जन्तुरुरोघातप्रपीडितः ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.16.2">दुर्ग्गन्धोच्छ्वासवदनो गन्धान् अपि न <lb n="2"/>वेत्ति च ।।
<caesura/>मूर्च्छन्ति क्रिमयश्चात्र स्वेता स्निग्धानवस्तथा ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.16.3">क्रि<cb/>मिशीर्षविकारेण समानञ्चास्य लक्षणं ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.17">बाधिर्यमान्ध्यमघ्रत्वं घोरान् वा नयमानयान् । |
<caesura/>कार्या<lb n="3"/>ग्निसादशोषान्वा वृद्धाः कुर्व्वन्ति पीनसाः ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.18">नवम् प्रतिश्याय<cb/>मपास्यसर्व्वान् उपाचरेत् सर्प्पिष एव पानैः ।
<caesura/>स्वेदैर् व्विचित्रैर् व्वमनैश्च युक्तैः कालोपपन्नैरवपीडितै<lb n="4"/>श्च ।।
<caesura/><add place="inline">शिरो विरेकंत्वपरे तु केचिदामेन दातव्यमिति ब्रुवन्ति<cb/>।</add></l>
<l xml:id="SS.6.24.19">अपच्यमानस्य च पाचनार्थं स्वेदो हितोम्लं विहिमञ्च भोज्यं ।।
<caesura/>निषेव्यमाणम् पयसार्द्रकम् वा सम्पा<lb n="5"/>चयेच् चक्षुविकारयोगैः ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.20">पक्वम्फलञ्चाप्यवलम्बमानं शि<cb/>रो विरेकैरपकर्षयेच्च ।।
<caesura/>विरेचनास्थापनधूमपानैरवेक्ष्यदोषान्कवडग्रहैश्च ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.21"/>
<l xml:id="SS.6.24.22"/>
<l xml:id="SS.6.24.23"/>
<l xml:id="SS.6.24.24" met="hypermetrical">जयेद्विरि<lb n="6"/>मृदुताञ्च तेषां प्राग्लक्षणोक्तं विधिमादिशेच्च ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.25">वातिके तु𑑎𑑎𑑎𑑎 प्रतिश्याये पिबेत् सर्प्पिर् यथाक्रमं ।
<caesura/>पञ्चभिर् ल्लवणैः सिद्धम् प्रथमेन गणेन च ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.26">पित्तरक्तोत्थयोः<pb n="468v"/>पेयं सर्प्पिर् म्मधुरकैः श्रितं ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.27">परिशेकान् प्रदेहाँश्च कुर्यादपि च शीतलान् ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.28"/>
<l xml:id="SS.6.24.29"/>
<l xml:id="SS.6.24.30">कफजे सर्प्पिषा स्निग्धतिलमाषविपक्वया ।</l>
<l xml:id="SS.6.24.31">यवाग्वा वामयेद्वान्तः कफघ्नं क्रममाचरे<lb n="2"/>त् ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.32"/>
<l xml:id="SS.6.24.33"/>
<l xml:id="SS.6.24.34">सर्प्पींषि कटुसिद्धानि तीक्ष्णाधूमाः कटूनि च ।
<caesura/>भेषजान्यु<cb/>न्युपयुज्यानि हन्युः सर्व्वप्रकोपजं ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.35"/>
<l xml:id="SS.6.24.36"/>
<l xml:id="SS.6.24.37"/>
<l xml:id="SS.6.24.38"/>
<l xml:id="SS.6.24.39"/>
<l xml:id="SS.6.24.40"/>
<l xml:id="SS.6.24.41">यथास्वं दोषशमनैस्तैलपक्वम्प्रमाणतः ।
<caesura/>नस्तप्रयुक्तमुद्वृ<lb n="3"/>त्तां प्रतिश्यायानपोहति ।।</l>
<l xml:id="SS.6.24.42">मूत्रयुक्ताः समुद्दिष्टाः क्रियाः<cb/> कृमिषु योजयेत् ।
<caesura/>यापनार्थं क्रिमिघ्नानि भोजनानि च बुद्धिमानिति ।। ❈</l>
<p ana="trailer">।। उत्तरतन्त्रे<lb n="4"/> एकपञ्चाशत्तमः कायचिकित्सायां प्रतिश्यायचिकित्सा षो<cb/>डशमोध्यायः ।।</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>